Co ma wspólnego przywiązanie z miłością romantyczną?

Bowlby twierdzi, że skłonność do tworzenia silnych emocjonalnie więzi międzyludzkich jest podstawowym elementem natury ludzkiej. Dziecko wyposażone jest bardzo dobrze do zmierzenia się z trudnym, adaptacyjnym okresem swojego życia:

• usta oprócz funkcji ssania i szukania źródeł pokarmu są pierwszym narządzeniem poznawania różnych obiektów,
• ciało gotowe jest do przytulania,
• twarz dziecka gotowa do reagowania grymasem, później uśmiechem (do około 6 miesiąca życia dziecko reaguje podobnie na znane twarze jak i obce oraz te narysowane, co oznacza, że reakcja „odwzajemniania” uśmiech jest początkowo niespecyficzna).
• podążanie wzrokiem za poruszającym się obiektem,
• płacz jako sposób na informowanie o swoich potrzebach w danym momencie.

Te wszystkie zachowania wyznaczają gotowość dziecka do kontaktu z drugim człowiekiem.

Kiedy jednak taka relacja może zaistnieć?

Tak jak w każdym rodzaju komunikacji relacja przywiązaniowa może zaistnieć tylko wtedy, gdy dorosły będzie wchodził w aktywny kontakt z dzieckiem:

• pochylał się nad nim,
• przybliżał i oddalał twarz,
• uśmiechem odpowiadał na uśmiech,
• podnosił i przytulał do siebie, jeśli dziecko wysyła sygnały, że tego potrzebuje,
• komentował co się dzieje w otoczeniu,
• podążał za wzrokiem dziecka.

Wszystkie te zachowania sprzyjają osiągnięciu przez dziecko zaufania do matki lub innej osoby, która sprawuje nad nim opiekę, co jest najważniejszym zadaniem w pierwszej erze rozwoju dziecka.

Badania wskazują, że miłość romantyczną można potraktować jako proces przywiązaniowy (Hazan,Shaver). Badacze zwracają uwagę na te same mechanizmy:

• dynamikę relacji na poziomie emocjonalnym i biologicznym,
• korespondencje stylów przywiązania ze stylami zachowań partnerów,
• indywidualne różnice w zachowaniach przywiązaniowych są odbiciem wczesnych doświadczeń z rodzicem.

Badania pokazują̨, że bezpieczny styl przywiązania wiąże się̨ z określonymi, pozytywnymi zachowaniami w relacji partnerskiej: otwartością̨, wrażliwością̨, skłonnością̨ do kompromisu,  odwzajemnianiem uczuć́, umiejętnością̨ konstruktywnego komunikowania się.

„Podstawą teorii stylów przywiązania jest następujące założenie: sposób w jaki nauczymy się przywiązywać do innych osób we wczesnym dzieciństwie, wyznacza nasz przyszły – jako dorosłych – sposób nawiązywania kontaktów”

(Aronson, Wilson, Akert)

Wpływ wczesnodziecięcych relacji jest także weryfikowany w badaniach neuropsychologicznych. Uważa się, że wewnętrzny wzorzec relacji, który determinuje funkcjonowanie emocjonalne, umiejscowiony jest w prawej półkuli – układzie odpowiedzialnym za regulację stanów motywacyjnych oraz w reagowaniu afektywnym.

Badania z zastosowaniem neuroobrazowania pokazują, że u niemowląt następuje aktywizacja obszarów prawej półkuli na widok kobiecej twarzy.

Różne zachowania dorosłych powodują różnice w emocjonalnym rozwoju ich potomstwa.  Dzieci, które doświadczają bezpiecznego przywiązania potrafią swobodnie i bezpośrednio wyrażać swoje potrzeby; dzieci przejawiające w relacji z opiekunem unikający styl przywiązania, emocje i zachowania przywiązaniowe tłumią, a w ambiwalentnym są one wyolbrzymiane.

Czy styl przywiązania jest trwały?

Wytworzony styl przywiązania może ulec zmianom pod wpływem takich czynników jak: środowisko, relacja z partnerem i jego styl przywiązania. Jednak fundament dla tworzenia przyszłych relacji międzyludzkich stanowi pierwotny styl przywiązania.

Literatura:

Aronson E., Wilson T.D., Akert R.M., Psychologia społeczna. Serce i umysł. Poznań, 1997

Bowlby, J., Przywiązanie. Warszawa, 2007

Hazan C., Shaver P., Romantic love conceptualized as an attachment process. Journal of Personality and Social Psychology, 1987

Kozińska B., Typy przywiązania a zdrowie psychiczne. Psychoterapia, 2006, 3 (138), s. 10

Schore A., Zaburzenia regulacji prawej półkuli mózgowej: podstawowy mechanizm traumatycznego przywiązania i psychopatogenezy stresowego zaburzenia pourazowego. Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii, 2009