Autor: Dominika Niemyjska Dominikaniemyjska20@gmail.com.
Wprowadzenie:
Smartfon, tablet lub telewizja nieodłącznie towarzyszy nam w życiu codziennym. Otaczamy się narzędziami cyfrowymi, które są pomocne w pracy lub dostarczają nam rozrywki. Te przedmioty, które towarzyszą nam, są szkodliwe dla naszych dzieci. Wszelkie badania, udowodniają negatywny wpływ technologii na rozwój dziecka. [1]
Dostęp dziecka do cyfrowych bodźców nie pozwala na jego prawidłowy rozwój. Młody człowiek przebywający wśród dużej liczby bodźców nie jest w stanie opanować kolejnych umiejętności. Według Small i Vorgan (2011) „mózg nie może działać efektywnie przy zalewie informacyjnym”. Przedmioty elektroniczne dostarczają zbyt dużej ilości informacji – na rynku znajdziemy dość szeroki zakres zabawek, które wydają jednostajne dźwięki itp. Coraz częściej, spotykamy młodsze dzieci bezproblemowo obsługujące telefon komórkowy (smartfon).
Wysokie technologie a rozwój dziecka:
Badania w Katedrze Logopedii i Zaburzeń Rozwoju (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie) ukazały, że wysokie technologie powodują symptomy wpływające na opóźnienie lub brak nabywania systemu językowego. Ponadto, u dzieci w okresie niemowlęcym (od 4 do 6 miesiąca) korzystających z technologii uwidaczniają się braki kompetencji społecznych (brak koncentracji na twarzy dorosłego, brak uśmiechu na widok osoby, brak gestów społecznych) oraz braki kompetencji poznawczych oraz komunikacyjnych (m.in. brak gaworzenia, wolniejszy rozwój dużej i małej motoryki, praksji oralnej). [2]
W przeprowadzonym badaniu rodzice podawali różny czas korzystania z mediów – od 30 minut do kilkunastu godzin. Warto podkreślić że w trakcie badań stwierdzono brak aktywności motorycznej dziecka podczas oglądania. Niemowlęta przestają reagować na głosy otoczenia, a ich ciała sztywnieją. (U dzieci bez dostępu do cyfrowych urządzeń zauważono ruchy ciała na widok nowej zabawki). [2]
Nadal trwające badania w Centrum Metody Krakowskiej ujawniają że dzieci od 2 roku życia ujawniają się trudności w:
Problemy dwulatków dotyczą także opóźnień w kolejnych etapach rozwoju (mowy, kompetencji społecznych, lateralizacji).
Z kolei u dzieci po trzecim roku życia problemy dotyczą:
Niektóre z wymienionych zaburzeń to kamienie milowe w rozwoju dziecka (m.in. : gest wskazywania palcem, gaworzenie, zabawy naśladownicze). Już w początkowych miesiącach, uwidaczniają się deficyty, które mają ogromny wpływ na rozwój mowy, komunikacji. Należy zwrócić uwagę, że w badaniach zauważono że telefon jest narzędziem, które powoduje spokój u dziecka. Komunikacja (po ukończeniu 3 roku życia) odbywa się za pomocą podstawowych gestów i emocji – krzyku i płaczu.
Dalszy wpływ technologii na rozwój dziecka:
Korzystanie z komputera w wieku przedszkolnym powoduje kłopoty w czytaniu i pisaniu oraz deficyty w kompetencjach społecznych.
Badacze ze Stanów Zjednoczonych i Niemczech dowiedli że należy korzystać z mediów dopiero po 12r.ż., natomiast dziecko do 2 roku życia nie może mieć kontaktu z technologią. [2]
Wszelkie opublikowane badania wskazują jednoznacznie na opóźnienia w rozwoju mowy a także na zaburzenia mowy. Według badań Desmurget (2012) przekaz multimedialny w postaci programów, nie rozwija kompetencji językowej.
Mózg jako organ społeczny, uczy się poprzez kontakt społeczny [5] a nie jeśli dana osoba jest na ekranie monitora.[6]
U dzieci, nauka zachodzi poprzez doświadczanie. Programy edukacyjne (dostępne na tabletach, komputerach) nie rozwiną konkretnych umiejętności [7], przeciwieństwie do gier planszowych [8].
Przebywanie w cyfrowym świecie powoduje problemy z nauką, nabywaniem nowych umiejętności. Dziecko nie jest w stanie, uczyć się przez technologię, w takim samym stopniu jak przez kontakt z innym człowiekiem.
Intensywne korzystanie z technologii jako narzędzia do spędzania czasu powoduje:
Otaczanie się bodźcami cyfrowymi w pierwszych latach życia, skutkuje jako niepowodzenia szkolne. [9]
Podsumowanie:
Wczesny kontakt dziecka z wysoką technologią powoduje deficyty w rozwoju poznawczym jak i językowym. Zaburzenia dotyczą każdej sfery: poznawczej, społecznej, emocjonalnej. W późniejszych latach życia dziecka występują problemy szkolne powiązane z używaniem technologii – zaburzenia koncentracji, uwagi.
Wymienione zaburzenia są kluczowym problemem, który nie pozwala dziecku osiągnąć prawidłowego rozwoju, a także zdobyć kolejnych umiejętności. Szkodliwość technologii wpływa nie tylko na funkcje poznawczo-emocjonalno-społeczne, ale przede wszystkim na zdrowie młodego człowieka. Dziecko w dalszym rozwoju ma deficyty, które w pewnym stopniu uniemożliwiają rozwijanie kompetencji językowych, społecznych. Wraz z dorastaniem, nie nabywa potrzebnych umiejętności, co powoduje problemy w szkole.
Należy zwrócić uwagę na to jak dziecko spędza czas i wdrożyć więcej aktywności manualnych, ruchowych, poznawczych.
Bibliografia: